Nasi studenci

Wiktoria Garwacka
opiekun pracy: Patryk Sitkiewicz

Sztuczna inteligencja w geomorfologii – ocena możliwości zastosowania wybranych narzędzi GeoAI na przykładzie badań brzegów morskich

Tysiące kilometrów linii brzegowych mórz i oceanów wymagają stałego monitorowania ich stanu morfodynamicznego, którego znajomość powinna być podstawą wszelkich działań podejmowanych w procesie zarządzania obszarami przybrzeżnymi. Służby odpowiedzialne za monitoring gromadzą dane teledetekcyjne w ilości sprawiającej, że można je nazwać big data. Ich całościowa analiza jest niemożliwa do wykonania przy użyciu istniejących narzędzi GIS. Najbardziej perspektywicznymi wydaje się zastosowanie sztucznej inteligencji, a w szczególności głębokiego uczenia maszynowego, którego narzędzia właśnie są rozwijane. Praca składa się z dwóch części. Pierwsza to przegląd literatury anglojęzycznej dotyczącej istniejących technik uczenia maszynowego, wraz z oceną potencjału każdego z nich dla zastosowania w monitoringu brzegów morskich. Druga to próba zastosowania wybranych narzędzi do analizy ogólnodostępnych danych lidarowych oraz ortofotomap przedstawiających wybrany odcinek polskiej strefy brzegowej. Uzyskane rezultaty zostaną porównane z wynikami analizy manualnej.

Anastazja Mastylak
opiekun pracy: Damian Moskalewicz

Ocena przydatności datowania detrytycznych ziaren cyrkonów w badaniu proweniencji glin lodowcowych w południowo-zachodniej części obszaru objętego ostatnim zlodowaceniem skandynawskim

Pochodzenie materiału polodowcowego jest badane głównie przy użyciu metod petrograficznych, w szczególności analizy tzw. eratyków przewodnich. Lądolód pozostawia po sobie także zmiany w rzeźbie terenu, które dodatkowo wspierają rekonstrukcję jego kierunków nasunięcia i zaniku. Celem pracy jest przetestowanie metody, która mogłaby wspomóc powyższe analizy, a która opiera się o badania rozkładu wieku cyrkonów występujących w glinach lodowcowych, tym samym potencjalnie wskazując na ich pochodzenie z konkretnego obszaru. Praca stanowi część projektu naukowego „Hydroakustyczna eksploracja podmorskich form subglacjalnych: ku rekonstrukcji dawnych strumieni lodowych w niecce Morza Bałtyckiego (STREAMBAL)”. Badania obejmują preparatykę próbek, fotografię przy użyciu technik katodoluminescencyjnych (CL) oraz datowanie przy użyciu spektrometrii masowej z jonizacją w plazmie indukcyjnie sprzężonej po ablacji laserowej (LA-ICP-MS). Opracowane wyniki datowań zostaną zinterpretowane w kontekście pochodzenia osadu oraz potencjału metody poprzez porównanie otrzymanych wyników z innymi metodami badań proweniencji glin lodowcowych na analizowanym obszarze.

Martyna Rutkowska
opiekun pracy: Wojciech Tylmann

Związki pomiędzy warunkami meteorologicznymi a sezonową zmiennością sedymentacji osadów w jeziorach Łazduny oraz Rzęśniki

W dobie współczesnej zmiany klimatu ważnym zagadnieniem jest wpływ globalnego ocieplenia na stabilność funkcjonowania jezior, w tym procesów sedymentacji osadów. Obiektami badań niniejszej pracy są dwa niewielkie jeziora położone w okolicach Orzysza, w których zainstalowane są pułapki sedymentacyjne oraz prowadzony jest regularny monitoring limnologiczny. Materiał gromadzony w pułapkach umożliwia analizę potencjalnych związków pomiędzy warunkami meteorologicznymi, reżimem mieszania wód jezior a tempem akumulacji osadów i ich składem. Praca polega na analizie statystycznej danych zgromadzonych w okresie 2017-2023.

Barbara Zawistowska
opiekun pracy: Sambor Czerwiński

Czaso-przestrzenne wzorce akumulacji torfu w strefie młodoglacjalnej podczas holocenu

W ciągu ostatnich dwóch dekad znacząco wzrosło zainteresowanie badaniami paleośrodowiskowymi torfowisk w obszarze Niżu Polskiego, szczególnie w strefie młodoglacjalnej. Stanowiska te oferują wiarygodną chronologię, co pozwala na dokumentowanie ich zmienności w czasie i przestrzeni. Analizując lokalne zmiany w holocenie, takie jak zmiany roślinności czy wpływ człowieka, możemy nie dostrzegać ogólnych, ponadregionalnych wzorców. Właśnie te wzorce będą przedmiotem niniejszej pracy.
Aby to osiągnąć, zostanie przeanalizowanych kilkadziesiąt prac naukowych posiadających wiarygodnych chronologię, które zawierają analizę makroszczątek oraz opisy litologiczne. Praca skupi się na identyfikacji kilku wzorców związanych z powstawaniem torfowisk oraz na określeniu, czy są one synchroniczne czasowo. Zadaniem licencjusza będzie ustalenie, czy zmiany związane z tworzeniem się warstw torfu są wynikiem klimatu i/lub działalności człowieka, czy też mają bardziej złożone przyczyny.
Jednym z kluczowych celów pracy jest określenie czasu akumulacji torfu oraz momentu przejścia osadu jeziornego w torf na badanym obszarze, zarówno w aspekcie czasowym, jak i przestrzennym. Pozwoli na sprecyzowanie czasu np. jak długo średnio funkcjonował ekosystem jeziorny zanim nastąpił proces lądowienia oraz czy wpływ człowieka koresponduje z tym „przejściem” – w tym wypadku niezbędna jest też konieczność weryfikacji zebranego materiału przez dane palinologiczne.
Ważnym elementem będzie stworzenie bazy danych zawierającej podstawowe informacje o stanowiskach, takie jak wielkość, moment powstania torfu, zmiany typów ekosystemów oraz obecny typ siedliskowy torfowisk. To ułatwi przygotowanie map oraz wykonanie nieskomplikowanych analiz statystycznych.
Końcowym efektem pracy będzie charakterystyka wzorców w wymiarze przestrzennym i czasowym, przedstawiona w postaci map oraz wizualizacji graficznych. Przydatne będą umiejętności syntetycznego myślenia oraz znajomość oprogramowania GIS i graficznego (np. Inkscape, Corel).

Julia Jaworska
opiekun pracy: Piotr Paweł Woźniak

Uwarunkowania cech gliny lodowcowej w Gronowie Polskim koło Gniewa

Celem badań jest wskazanie czynników odpowiedzialnych za warunki depozycji gliny lodowcowej o złożonym profilu pionowym – tzn. złożonym z subjednostek. Każda z subjednostek prawdopodobnie reprezentuje oddzielny etap (fazę) rozwoju lądolodu podczas stadiału górnego ostatniego zlodowacenia. Kluczowym dla badań jest opis i interpretacja cech makroskopowych gliny lodowcowej oraz analiza morfologii i składu petrograficznego klastów skał litych zawartych w każdej z subjednostek. Praca ma charakter terenowo-laboratryjny i wpisuje się w kompleksowe badania glin lodowcowych prowadzone przez opiekuna w ramach zespołowego projektu.

Miłosz Majerowski
opiekun pracy: Piotr Paweł Woźniak

Wpływ sytuacji geomorfologicznej na czas ekspozycji głazów położonych w pobliżu maksymalnego zasięgu lądolodu w wybranych częściach Polski

Rezultaty projektu DATERR (www.daterr.ug.edu.pl) pokazały, że wyniki datowań czasu ekspozycji głazów narzutowych nie zawsze są zgodne z czasem, który upłynął od zaniku lądolodu, z którego się wytopiły. Przedmiotem badań są głazy w okolicach Płocka i Leszna. Ich celem ma być wskazanie, jak lokalne warunki mogły sprawić, że czas ekspozycji danych głazów jest inny od spodziewanego. Praca ma charakter głównie kameralny, polega na analizie obrazów lidarowych rzeźby terenu w otoczeniu eratyków, map geologicznych i przekrojów geologicznych. Wpisuje się ona w badania w ramach nowego projektu DATERR 2.0.

Aleksandra Orłowska
opiekun pracy: Alicja Bonk

Historia pożarów roślinności zapisana w rocznie laminowanych osadach jeziora Lehmilampi (Finlandia)

Zjawiska ekstremalne są coraz częstsze, czyniąc ogromne obszary bardziej podatnymi na wystąpienie pożarów. Jednocześnie brakuje informacji, które są niezbędne, aby ocenić wrażliwość lasów na zmieniające się warunki i rosnące prawdopodobieństwo wystąpienia pożarów. Konieczne są więc rekonstrukcje, które ocenią rolę człowieka w występowaniu zdarzeń pożarowych na terenie lasu borealnego. Praca polega głównie na analizie makrowęgli i ich morfotypów, a także przygotowaniu modelu wiek-głębokość na podstawie liczenia warw i zastosowaniu metod izotopowych. Uzyskane wyniki pozwolą na interpretację danych w kontekście zmian zachodzących w zlewni jeziora Lehmilampi. Praca realizowana jest w ramach projektu NCN (2021/43/D/ST10/00212).

Jacek Polidowski
opiekun pracy: Wojciech Tylmann

Tempo sedymentacji i skład osadów jezior w rejonie Polskiej Stacji Polarnej Hornsund na Spitsbergenie

Przedmiotem badań proponowanej pracy są osady kilku jezior położonych w południowej części wyspy Spitsbergen. Głównym celem pracy jest odtworzenie zmian w tempie sedymentacji osadów oraz zmian ich składu chemicznego, głównie w zakresie zawartości węgla. Zmiany w depozycji węgla mogą stanowić cenny wskaźnik informujący o zakresie zachodzących obecnie globalnych zmian środowiska. Praca ma charakter laboratoryjny i polega na analizie rdzeni osadów. Kolejne etapy pracy obejmują pobranie próbek osadów z rdzeni, analizy składu chemicznego osadu, a także określenie jego wieku metodami izotopowymi (137Cs/210Pb). Prace prowadzone są we współpracy z dr Maciejem Bartosewiczem z Instytutu Geofizyki PAN w Warszawie.

Aleksandra Purwin
opiekun pracy: Karol Tylmann

Analiza rzeźby glacjalnej w strefie maksymalnego zasięgu ostatniego lądolodu na Pojezierzu Mazurskim

Przedmiotem badań prowadzonych w ramach pracy są formy glacjalne występujące w wybranych obszarach maksymalnego zasięgu ostatniego lądolodu oraz jego zaplecza na Pojezierzu Mazurskim. Głównym celem pracy jest odtworzenie dynamiki recesji ostatniego lądolodu w badanym regionie na podstawie zapisu geomorfologicznego. Praca polega na analizie cyfrowego modelu terenu (dane lidarowe) oraz danych geologicznych SMGP (Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski) przy zastosowaniu oprogramowania GIS. Badania tego typu są obecnie powszechnie stosowanym podejściem w geomorfologii glacjalnej pozwalającym na identyfikację, mapowanie oraz analizę przestrzenną form polodowcowych, a w konsekwencji na rekonstrukcje procesów glacjalnych i dynamiki dawnych lądolodów.

Laura Romaszko
opiekun pracy: Sambor Czerwiński

Rekonstrukcja historycznych zaburzeń hydrologicznych w Borach Tucholskich na przykładzie wybranych stanowisk

Praca będzie polegała na ocenie wpływu melioracji na obecny stan ekosystemów torfowiskowych/jeziornych, które następnie zostały zalesione bądź użytkowane w inny sposób. Rolą magistranta będzie scharakteryzowanie sieci melioracyjnej przy użyciu narzędzi GIS oraz ocena jej wpływu na ekosystemy torfowiskowe/jeziorne. W tym celu niezbędna jest analiza dostępnego historycznego materiału kartograficznego. Głównym celem pracy jest rekonstrukcja zaburzeń hydrologicznych na podstawie serii wierceń terenowych i analiz makroszczątek roślinnych z wybranych lokalizacji. Pozwoli to zrekonstruować przeszły wpływ człowieka na wybrane stanowiska badwcze.