Duża rzecz – zarówno pod względem tematyki (lądolód), obszaru badań (kilka państw), jak i objętości! Artykuł podsumowujący projekt GREBAL dotyczy zapisu w osadach wstrząsów związanych z obecnością lądolodu.
Region Morza Bałtyckiego doświadczył w plejstocenie licznych zdarzeń sejsmicznych, będących reakcją litosfery na obciążenie przez lądolód oraz jego późniejsze ustępowanie. Ich zapisem są deformacje w osadach, zwłaszcza sejsmity – warstwy zawierające liczne deformacje, występujące pomiędzy warstwami pozbawionymi takich zaburzeń.
Międzynarodowy zespół realizujący projekt GREBAL, w tym Piotr Woźniak, rozpoznał sejsmity w 11 stanowiskach badawczych zlokalizowanych w Niemczech, Polsce, Litwie, Łotwie i Estonii. Przeprowadzone analizy łączą szczegółowe badania sedymentologiczne z modelowaniem numerycznym powstawania sejsmitów oraz symulacjami zmian naprężeń w litosferze.
Publikacja stanowi syntezę kilkuletnich prac, oferując nowe spojrzenie na historię geologiczną regionu i pogłębiając wiedzę o złożonych interakcjach między procesami lodowcowymi a aktywnością sejsmiczną. Autorzy przedstawiają również wskazówki pomocne w identyfikacji sejsmitów i rekonstrukcji czasu ich powstania.
Pisarska-Jamroży M., Belzyt S., Bitinas A., Börner A., Bronikowska M., Damušytė A., Hang T., Hüneke H., Jusienė A., Kenzler M., Krievans M., Lamsters K., Nartišs M., Obst K., Putkinen N., Rosentau A., Rother H., Salwowska A., Steffen H., Steffen R., Sutinen R., Świątek S., Van Loon A.J. Tom, Woronko B., Woźniak,P.P., 2025, Seismicity of the Fennoscandian ice sheet reconstructed from liquefaction features in seismites of the southern Baltic Sea region. Quaternary Science Reviews 369, 109650. https://doi.org/10.1016/j.quascirev.2025.109650 LINK